Przygotowanie do kontroli nad fundacjami i stowarzyszeniami w świetle najnowszych wytycznych GIFF - schemat procedury kontroli

Na przełomie 2024 i 2025 roku Generalny Inspektor Informacji Finansowej przedstawił starostwom swoje najnowsze wytyczne dotyczące zakresu kontroli nad fundacjami i stowarzyszeniami, w których negatywnie ocenia brak podejmowania czynności kontrolnych względem tych podmiotów. Fundacje i stowarzyszenia są wskazane, jako potencjalne instytucje obowiązane w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Uważa się, że podmioty te mogą być narażone na wykorzystanie ich w celach przestępczych. Dlatego ustawa nakłada na nie szereg obowiązków m.in. obowiązek oceny ryzyka oraz przyjęcia i skrupulatnego przestrzegana wewnętrznej procedury dot. przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy i terroryzmowi, jak również wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za jej stosowanie.  Podczas szkolenia prowadząca omówi  m.in. przebieg potencjalnej kontroli oraz najczęściej występujące trudności, jakie mogą napotykać starostwa w tym zakresie.

• Uzyskanie wiedzy w zakresie zasad kontroli, najczęstszych uchybień i ich potencjalnych skutków.
•  Pozyskanie umiejętności w zakresie trafnego interpretowania wymogów prawnych, formalnych i rozwiązywania praktycznych problemów związanych z tworzeniem i egzekwowaniem przepisów procedury AML. 
•  Uczestnicy otrzymają materiały szkoleniowe: praktyczną „check listę” pozwalającą na weryfikację spełniania obowiązków instytucji obowiązanej przez NGO, wzór schematu kontroli (zgodnie z art. 47 ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców „Organ kontroli zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego organ ogólny schemat tych procedur kontroli, które wynikają z przepisów powszechnie obowiązującego prawa.”).
 

1. Informacje wprowadzające.
• Dlaczego NGO i starostwa muszą znać ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i terroryzmowi?
• Kiedy NGO może stać się instytucją obowiązaną (m.in. obrót gotówką, organizacja loterii, wynajem nieruchomości).
• Szczególne ryzyka związane z działalnością NGO w kontekście potencjalnego wykorzystania ich do działalności przestępczej - wybór podmiotów do kontroli.
• Informacje od GIIF – ramowy plan kontroli.
• Przyczyny i cel regulacji – zobowiązania międzynarodowe. 
• Podstawy prawne obowiązku przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
• Podstawowe zagadnienia dotyczące prania pieniędzy – definicja prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
• Różnice pomiędzy praniem pieniędzy a finansowaniem terroryzmu.
2. Podejście oparte na ocenie ryzyka – risk based approach – jak je rozumieć.
• Podejście oparte na ocenie ryzyka jako klucz do interpretacji nowych przepisów.
• Ocena ryzyka w instytucji obowiązanej.
• Wymóg prawny sporządzenia oceny ryzyka .
• Elementy oceny ryzyka.
3. Co kontroluje starosta? Zawartość procedury AML i podstawowe definicje.
• Procedura AML – części składowe. 
• Przeciwdziałanie praniu pieniędzy w instytucjach obowiązanych.
• Przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu.
• Osoby odpowiedzialne w organizacji.
• Omówienie środków bezpieczeństwa finansowego i ich zakres (standardowe, uproszczone, wzmożone).
• Osoba na eksponowanym stanowisku politycznym. 
• Beneficjent rzeczywisty - ustalanie beneficjenta rzeczywistego.
• Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. 
• Zasady gromadzenia i przekazywania informacji do GIIF.
• Katalog informacji podlegających obowiązkowi przekazania do GIIF.
• Archiwizacja dokumentacji.
4. Procedura zgłaszania nadużyć (whistleblowing) w instytucji obowiązanej.
• Organizacja procedury zgłaszania nieprawidłowości.
• Sposób przyjmowania i weryfikowania zgłoszeń.
• Ochrona sygnalistów.
• Postępowanie ze zgłoszeniem.
• Kanały informowania o naruszeniach. 
• Praktyczne wdrożenie systemu w naszej organizacji.
5. Nadzór, kontrola i kary – schematy prowadzenia kontroli.
• Kompetencje i zadania organu nadzoru.
• Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy. 
• Tryb i zakres ustawowy podmiotów przeprowadzających kontrolę.
• Odstąpienie od prowadzenia kontroli.
• Dokumenty sporządzane w toku kontroli.
• Przygotowanie i przeprowadzenie kontroli.
• Sankcje i odpowiedzialność za naruszenie ustawy.

Pracownicy starostw odpowiedzialni za nadzór nad NGO, członkowie organów stowarzyszeń i fundacji, , pracownicy i osoby współpracujące ze stowarzyszeniami oraz fundacjami, pracownicy zajmujący się omawianym zakresem i inne osoby pragnące poszerzyć swoją wiedzę w kwestii wymogów związanych z zapobieganiem praniu pieniędzy i  terroryzmowi.

Radca prawny, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, radca prawny, doświadczony. szkoleniowiec, doktor nauk prawnych i wykładowca w Instytucie Prawa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, praktyk prowadzący własną działalność gospodarczą w formie kancelarii prawnej, od ponad 12 lat zajmuje się kompleksową obsługą prawną podmiotów z sektora publicznego i prywatnego oraz NGO, wdrażaniem kodeksów etyki, wdrażaniem procedur sygnalizowania nieprawidłowości, doradztwem w zakresie tworzenia kompleksowych rozwiązań chroniących sygnalistów, przygotowaniem dedykowanych ocen ryzyka, przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz procedurami antykorupcyjnymi, autorka wielu publikacji z zakresu prawa gospodarczego, cywilnego oraz compliance zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Ukończyła kurs organizowany przez GIIF w zakresie zasad przeciwdziałania praniu pieniędzy. Na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie wykłada m.in. przedmioty związane z prawem Unii Europejskiej, AML/CFT oraz NGO („Unijny i krajowy system przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu”, „Organizacje pozarządowe w prawie międzynarodowym i krajowym”). Dysponuje doświadczeniem praktycznym popartym rzetelną wiedzą naukową oraz umiejętnościami dydaktycznymi. Od początku kariery zawodowej współpracuje z największymi małopolskimi kancelariami prawnymi i firmami szkoleniowymi.