Kurs: Specjalista ds. rachunkowości budżetowej i sprawozdawczości

DZIEŃ I – 20 grudnia 2024 r.
Należności i dochody - istota i zasady ewidencji należności i przychodów/dochodów
Należności to niezwykle ważny obszar funkcjonowania jednostek budżetowych. Prawidłowe ich ustalenie, dochodzenie, stosowanie ulg to kluczowe aspekty, które definiuje ustawa o finansach publicznych. Podczas pierwszego dnia kursu przedstawimy najważniejsze zagadnienia związane z należnościami w obszarze ewidencji, odniesieniami do sprawozdawczości i windykacji, w oparciu o występujące w tym zakresie problemy i praktyczne przykłady.

1. Charakterystyka ewidencji na kontach przychodowych, rodzaje przychodów w jednostkach budżetowych, zasady funkcjonowania dochodów w finansach publicznych, dochody bieżące i majątkowe.
2. Należności cywilnoprawne i publicznoprawne, inne rodzaje należności.
3. Przypisy, odpisy, wpłaty.
4. Nadpłaty, zaległości.
5. Należności krótko i długoterminowe, rozliczenia międzyokresowe przychodów.
6. Odraczanie terminu płatności, rozkładanie na raty, umorzenia.
7. Przedawnienia.
8. Należności sporne i wątpliwe, wycena, odpisy aktualizujące.
9. Specyfika ewidencji odsetek od należności cywilnoprawnych i publicznoprawnych.
10. Dochody z realizacji zadań zleconych jst ustawami.

DZIEŃ II – 8 stycznia 2025 r.
Zobowiązania, zaangażowanie, koszty i wydatki
Funkcjonowanie w rozrachunkach, szczególnie w zobowiązaniach, w kontekście również procedury kontroli wstępnej, zaangażowania, kosztów i wydatków, to kolejny bardzo ważny zakres rachunkowości budżetowej. Podczas zajęć wskażemy istotę wyżej wymienionych obszarów od strony organizacyjnej, ewidencyjnej, dokumentacyjnej, aby każdy uczestnik mógł w swojej jednostce sprawnie w nich funkcjonować.

1. Rodzaje zobowiązań i zasady zaciągania zobowiązań finansowych, szczególnie długoterminowych.
2. Zaangażowanie. Zasady funkcjonowania kontroli wstępnej w jednostce.
3. Zasady ewidencji kosztów rodzajowych, finansowych, pozostałych operacyjnych, w tym m. in.:
• Charakterystyka ewidencji na kontach kosztowych, w tym amortyzacji.
• Koszty postępowań spornych i egzekucyjnych.
• Koszty o nadzwyczajnej wartości i incydentalne.
4. Rozliczenia międzyokresowe kosztów.
5. Zasady funkcjonowania wydatków w finansach publicznych. Wydatki bieżące i majątkowe.
6. Ewidencja wydatków, istota, zasady, w tym m. in.:
• Wydatki na dotacje.
• Wydatki remontowe i inwestycyjne, niewygasające.
7. Środki pieniężne, środki w drodze – istota, ewidencja, dokumentacja.

DZIEŃ III – 10 stycznia 2025 r.
Środki trwałe i ich inwentaryzacja
Majątek trwały w jednostkach sektora finansów publicznych funkcjonuje w wielu aspektach według nieco odmiennych zasad niż w podmiotach gospodarczych bez udziału budżetu publicznego. To majątek nas wszystkich i dlatego musi być traktowany szczególnie uważnie. Inwentaryzacja zaś, jest narzędziem stanowiącym nieodłączny element zarządzania tym majątkiem. Pomimo, iż jest bardzo ważnym procesem kontroli nad zasobami jednostki, nie jest procesem lubianym, gdyż czynności inwentaryzacyjne uważa się często jako trudne, skomplikowane, czasochłonne i zawiłe. W trzecim dniu zajęć przeanalizujemy specyficzne zasady funkcjonowania majątku publicznego i wykażemy, że inwentaryzacja może przebiegać w sposób łatwy i szybki, gdy spełni się kilka podstawowych warunków w zakresie jej przygotowania, przeprowadzania i rozliczania w jednostce.

1. Definicja środków trwałych na gruncie ustawy finansach publicznych.
2. Podstawy prawne prowadzenia ewidencji środków trwałych w jednostkach budżetowych.
3. Najnowsze zmiany w zakresie środków trwałych w jednostkach budżetowych.
4. Ustalanie wartości początkowej składników majątku z uwzględnieniem źródła nabycia.
5. Zestaw (komplet) i co dalej? Jak poradzić sobie z częściami składowymi i peryferyjnymi?
6. Problematyka amortyzacji i umorzenia.
7. Remont a ulepszenie.
8. Likwidacja środków trwałych.
9. Dokumentacja środków trwałych.
10. Zmiana miejsca użytkowania środków trwałych – konieczność czy uciążliwość?
11. Inwentaryzacja środków trwałych:
• Terminy inwentaryzacji środków trwałych.
• Metody inwentaryzacji środków trwałych.
• Spis z natury – najważniejsze zagadnienia.
• Inwentaryzacji środków trwałych w wystąpieniach pokontrolnych.

DZIEŃ IV – 13 stycznia 2025 r.
Sprawozdanie finansowe jednostki budżetowej
Proces zamknięcia roku oraz sprawozdania finansowe zwykle stanowią wyzwanie dla pracowników księgowości, z uwagi na fakt, że podsumowują całość rachunkowości rocznej oraz szereg różnic interpretacyjnych dotyczących procesów rozliczania poszczególnych obszarów ewidencyjnych czy sporządzania sprawozdań finansowych, szczególnie informacji dodatkowej.
Podczas tego dnia kursu zaprezentujemy konkretne zapisy ewidencyjne dotyczące zamknięcia roku. Wyjaśnimy również wiele pojawiających się problemów interpretacyjnych w tym zakresie, m.in. rozliczania należności, szczególnie spornych czy przedawnionych, korekty kosztów na przełomie roku, rozliczeń międzyokresowych, środków w drodze czy rozliczenia zaangażowania. Przedstawimy, jak sporządzić prawidłowo sprawozdania finansowe (powiązanie z kontami) oraz jakie są najczęściej występujące błędy i nieprawidłowości, wynikające ze sporządzonych przez RIO i NIK protokołów kontrolnych w obszarze zamknięcia roku oraz sprawozdawczości finansowej.

1. Wynik finansowy – istota, zasady ustalania, przeksięgowania.
2. Fundusz jednostki.
3. Najważniejsze czynności związane z zamknięciem ksiąg rachunkowych i przed przygotowaniem sprawozdań finansowych, w zakresie m. in.:
• Należności, dochodów, w tym również rozliczenie nadpłat, należności wątpliwych z ustaleniem odpisów aktualizujących należności, przedawnienia.
• Zobowiązań, kosztów.
• Zaangażowania.
• Środków pieniężnych.
• Funduszy.
• Majątku, materiałów, towarów.
• Rozliczeń międzyokresowych.
• Dotacji.
• Przeksięgowania, zasady, dokumenty.
4. Sprawozdanie finansowe jednostki – istota, zasady sporządzania, powiązanie z kontami:
• Bilans.
• Rachunek zysków i strat.
• Zestawienie zmian w funduszu.
• Informacja dodatkowa.

DZIEŃ V – 17 stycznia 2025 r.
Klasyfikacja budżetowa – istota, zasady, SMUP, trudności interpretacyjne paragrafów dochodów i wydatków
Klasyfikacja budżetowa to specyficzne narzędzie do planowania, ewidencji i sprawozdawczości w jednostkach sektora finansów publicznych. Jej częste zmiany powodują wiele problemów interpretacyjnych w zakresie prawidłowego ustalania działów, rozdziałów i paragrafów, szczególnie dla dochodów i wydatków. W tracie piątego dnia kursu omówimy prawidłowe funkcjonowanie klasyfikacji budżetowej, ze specjalnym podkreśleniem aspektów praktycznych: wskazaniem ostatnich zmian z 15 lipca br. wynikających z rozporządzenia w tym zakresie oraz zmian interpretacyjnych MF w klasyfikacji, jak też najczęściej występujących błędów wynikających z protokołów kontrolnych RIO i NIK.

1. Podstawowe podziałki klasyfikacji budżetowej w jednostkach samorządu terytorialnego i ich jednostkach budżetowych: dział, rozdział, paragrafy dochodów, wydatków w tym czwarte cyfry w zakresie dochodów i wydatków. Czwarta cyfra m.in. w wydatkach: jaka w środkach własnych, kiedy w środkach finansowanych z unijnych?
2. SMUP - rozdziały usługowe, rozdziały podmiotowe.
3. Przedstawienie obowiązującej klasyfikacji, a wywołujące problemy w jej stosowaniu:
• Klasyfikowanie dochodów: § 063, § 064; § 080; § 094, a § 097 oraz § 095;§ 210, § 217, § 231 - § 233, § 269, § 271, § 299, § 609, § 610, § 635, § 637, § 661 - § 663, § 668.
• Klasyfikowanie wydatków do § 302 oraz § 303.
• Klasyfikowanie wydatków do § 419.
• Klasyfikowaniu wydatków do § 441, § 442 w związku z § 470.
• Klasyfikowaniu wydatków do § 470 w związku z § 421, § 422, § 430.
• Stosowania § 422, § 424 w związku z objaśnieniami w § 421.
• Kiedy stosujemy § 439, a kiedy nie?
• Jak należy stosować i kiedy § 492, § 615 oraz § 804?
• Klasyfikacja wydatków w § 231 - § 233, § 272 - § 273, § 610, § 637, § 656, § 657, § 658, § 661 - § 663.
• Jakie przychody i kiedy stosujemy np. § 905, § 906?

DZIEŃ VI – 24 stycznia 2025 r.
Sprawozdawczość budżetowa i z zakresu operacji finansowych
Sporządzanie sprawozdawczości budżetowej i z zakresu operacji finansowych to bardzo odpowiedzialne zadanie, gdyż sprawozdania te stanowią ważny element bieżącej informacji zarządczej. Jednocześnie wielość ujmowanych w nich informacji może powodować trudności związane z prawidłowym ich ustaleniem. Podczas zajęć, krok po kroku, przeanalizujemy kluczowe zagadnienia z tego obszaru. Wskażemy na istotę i zasady koniecznych do przygotowania sprawozdań.

1. Odpowiedzialność kierownika jednostki za sprawozdawczość oraz korekty sprawozdań:
• Kto odpowiada za sporządzenie i złożenie sprawozdań?
• Kiedy należy złożyć korektę sprawozdania budżetowego, a kiedy w zakresie sprawozdań z operacji finansowych?
2. Zasady i terminy sporządzania sprawozdawczości budżetowej:
• Forma przekazywania sprawozdań jednostkowych i ich odbiorcy.
• Omówienie poszczególnych wzorów sprawozdań:
- Rb-27 S – miesięczne/roczne sprawozdanie z wykonania planu dochodów budżetowych jednostki samorządu terytorialnego.
- Rb-28 S – miesięczne/roczne sprawozdanie z wykonania planu wydatków budżetowych jednostki samorządu terytorialnego.
- Rb-27 ZZ – kwartalne sprawozdanie z wykonania planu dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami.
- Rb-50 – kwartalne sprawozdanie o dotacjach/wydatkach związanych z wykonywaniem zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami.
- Rb-NDS – kwartalne sprawozdanie o nadwyżce/deficycie jednostki samorządu terytorialnego.
- Rb-30S – półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych samorządowych zakładów budżetowych.
- Rb-34S – półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania dochodów i wydatków na rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.
- Rb-ST – sprawozdanie o stanie środków na rachunkach bankowych jednostki samorządu terytorialnego.
- Rb-PDP – sprawozdanie z wykonania dochodów podatkowych gminy/miasta na prawach powiatu.
3. Zasady i terminy sporządzania sprawozdawczości z operacji finansowych:
•  Omówienie poszczególnych wzorów sprawozdań:
- Rb-Z – kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń.
- Rb-N – kwartalne sprawozdanie o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych.
- Rb-ZN – kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań oraz należności Skarbu Państwa z tytułu wykonywania przez jst zadań zleconych.
- Rb-UZ – roczne sprawozdanie uzupełniające o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych.

Test sprawdzający wiedzę.